مقایسه سلامت روان، رضامندی زناشویی و نشاط معنوی در والدین کودکان آهسته‌گام و عادی

•   آرشیو : نسخه پاییز 1399 - جلد اول
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   کد پذیرش : 11650
•   موضوع : روانشناسی عمومی
• نویسنده/گان : فاطمه ملقبه به ژینوس ملک زاده، سحر شکوهی فر
•   کلید واژه : سلامت روان، رضامندی زناشویی، نشاط معنوی، دانش‌آموز آهسته‌گام.
•   Title : The Comparison of Mental Health, Marriage Satisfaction, and Spiritual Happiness between Parents of Slow-Paced and Normal (Girl and Boy) Of Student
•   Abstract :
  Introduction: The birth and presence of a slow-paced child can negatively affect the mental health of the family and parental relationships. The purpose of this study was the comparison of mental health, marriage satisfaction, and spiritual happiness between parents of slow-paced and normal (girl and boy) students.
  Method: The study was of causal-comparative design. The samples were randomly selected from Iran Gorgan in 2018-2019 and consisted of 206 parents of slow-paced (girl and boy) students and 208 parents of normal (girl and boy) students. We used 3 questioners: mental health (SCL-25), the Afrooz Marital Satisfaction (AMSS), and Spiritual Freshness of Afroz (1395). The data collected were analyzed by independent t-test and SPSS software.
  Results: There are significant differences (P<0.0001) between groups in 3 variables (mental health, marriage satisfaction, and spiritual happiness) in parents of slow-paced and normal (girl and boy) students.
  Conclusion: Based on research findings, it can be concluded that parents of slow-paced (girl and boy) students might have more problems in mental health, marriage satisfaction, and spiritual happiness compared to parents of normal students.
•   key words :
  mental health, marriage satisfaction, spiritual happiness, slow-paced students
•   مراجع :
  ابوالقاسمی، عباس. کیامرثی، آذر. (۱۳۸۵). بررسی رابطه آندروژنی و سلامت روانی با سازگاری زناشویی در زنان. مطالعات زنان، سال ۴ شماره ۱، صص ۶۶-۵۵.
  [2] احمدی، بتول. شهابی‌زاده، فاطمه. خزاعی، محمد. (۱۳۹۱). نقش واسطه‌گری مقابله مذهبی در سبک‌های دل‌بستگی نسبت به خدا و سلامت روان والدین کودک با ناتوانی ویژه. تعلیم و تربیت استثنایی، اردیبهشت، شماره ۱۱۰، ۲۰-۷.
  [3] احمدي، زينب. (۱۳۷۷). مقایسه ميزان عزت‌نفس مادران كودكان کم‌توان ذهني و مادران كودكان عادي شهر اهواز. پایان‌نامه كارشناسي ارشد روان‌شناسی عمومي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اهواز.
  [4] ارجمندنیا، علی‌اکبر. افروز، غلامعلی. نامی، محمدصالح. (۱۳۹۲). مقایسه میزان فشار روانی و رضایتمندی زناشویی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده والدین کودکان کم‌توان ذهنی و کودکان عادی در استان گلستان. تعلیم و تربیت استثنایی، ۳(۱۱۶), ۱۵-۵.
  [5] اﻓﺮوز، غلامعلی. (۱۳۷۶). ﻣﻘﺪﻣﻪ‌ای بر آﻣﻮزشوﭘﺮورش ﮐﻮدﮐﺎن اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ. ﭼﺎپ ﻧﻬﻢ، تهران: اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه تهران. ص ۲۳.
  [6] افروز، غلامعلی. (۱۳۹۴). روانشناسی ازدواج و شکوه همسری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
  [7] بابائی، نسرین. افروز، غلامعلی. ارجمندنیا، علی‌اکبر. (۱۳۹۶). تدوین برنامه ارتقای کیفیت زندگی و بررسی اثربخشی آن در سلامت روان و رضایت زناشویی مادران دارای دختران با نشانگان داون. روانشناسی خانواده، ۴(۱)، ۷۵-۸۶.
  [8] بخشایش، علی‌رضا. (۱۳۹۳). ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻋﻤﻮمی در ﺳﻼﻣتی و شادکامی ﻣﺎدران ﻛﻮدﻛﺎن کم‌توان ذهنی و ﻋﺎدي. ﭘﮋوﻫﺶ در علوم توان‌بخشی، 10(4)، ۵۸۰-۵۶۹.
  [9] بخشي‌زاده، شهرزاد. افروز، غلامعلي. به پژوه، احمد. غباري بناب، باقر. شكوهي‌ يكتا، محسن. (۱۳۹۵). اثربخشی آموزش مهارت‌های تاب‌آوری مبتنی بر معنویت اسلامی بر میزان رضامندی زوجیت و مؤلفه‌های تاب‌آوری معنوی در مادران با کودکان آهسته‌گام. توانمندسازی كودكان استثنايي، ۸(۲۲)، ۷۵-۶۰.
  [10] بریری، لیلا. پیرعلی، معصومه. (۱۳۹۴). مقایسه‌ ‌تنیدگی ‌والدگری و مهارت حل‌ مشکل‌ خانواده در مادران دانش‌آموزان عادی و دارای نیازهای ویژه. تعلیم و تربیت استثنایی، ۷(۱۳۵)، ۴۳-۵۱.
  [11] تنهای رشوانلو، فرهاد. سعادتی شامیر، ابوطالب. (۱۳۹۴). اعتبار و روایی سازه‌ی فهرست ۲۵ سؤالی نشانه‌های روان‌شناختی (SCL-25). مجله اصول بهداشت روانی، ۱۸(۱)، ۴۸-۵۶.
  [12] جوهری نیا، م. (۱۳۸۵). رابطه بین هویت خویشتن، سلامت روان و رضایت زناشویی مددجویان معتاد. پایان‌نامه کارشناس ارشد روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
  [13] حبيب‌زاده، عباس. (۱۳۸۰). هنجاريابی آزمون SCL-90-R و بررسی سلامت روانی دانش‌آموزان ۱۵ تا ۱۸ ساله شهرستان قم در سال تحصیلی ۸۰-۷۹. طرح پژوهشی شورای تحقيقات سازمان آموزش‌وپرورش استان قم، صص ۴۰-۳۵.
  [14] حسینی قمی، طاهره. سلیمی بجستانی، حسین. (۱۳۹۰). رابطه جهت‌گیری مذهبی و تاب‌آوری در بین مادران دارای فرزندان مبتلا به بیماری. روانشناسی و دین، سال چهارم، شماره سوم، صص ۸۲-۶۹.
  [15] خواجه پور، مهدي. (۱۳۷۷). بررسي و مقايسه واکنش‌های نوروتيك مادران كودكان عادي با مادران كودكان کم‌توان ذهني شهر اهواز. پایان‌نامه كارشناسي ارشد روان‌شناسی عمومي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اهواز.
  [16] دهداری، ابوذر. افروز، غلامعلی. غباری بناب، باقر. آذربایجانی، مسعود. (۱۳۹۷). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس مؤلفه‌های رضایت شغلی و نشاط معنوی. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، ۹(۲)، ۳۰-۱۷.
  [17] رباط جزی، عفت سادات. غفوری، اعظم. (۱۳۹۳). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر شادکامی مادران کودکان کم‌توان ‌ذهنی. روانشناسی افراد استثنایی، ۴(۱۳)، ۱۲۹-۱۱۸.
  [18] رحیمی نژاد، عباس. پاک‌نژاد، محسن. (۱۳۹۳). رابطه عملکرد خانواده و نيازهاي روان‌شناختي با سلامت روانی نوجوانان. فصلنامه خانواده پژوهی، سال دهم، شماره ۳۷، صص ۱۱۱-۹۹.
  [19] رحیمی، بلقیس. وکیلی، سمیرا. (۱۳۹۷). بررسی رابطه بین نشاط معنوی با رضامندی زوجیت در زنان دانشجوی متأهل ساکن تهران، یازدهمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق.
  [20] رضایی، سارا. دشت بزرگی، زهرا. (۱۳۹۷). پیش‌بینی رضایتمندی زوجیت بر اساس ناگویی هیجانی، صمیمت زوجین و نشاط ذهنی در مادران کودکان آهسته‌گام. توانمندسازی کودکان استثنایی، ۹(۱), ۱۲۳-۱۱۳.
  [21] شاهی، عبدالستار. غفاری، ابراهیم. قاسمی فلاورجانی، خلیل. (۱۳۹۰). رابطه سلامت روان و رضایتمندی زناشویی زوجین. دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ۱۵(۲)، ۱۲۶-۱۱۹.
  [22] شریعتی، تقی. داورمنش، عباس. (۱۳۷۵). اثرات معلولیت ذهنی فرزند بر خانواده. تهران: سازمان بهزیستی کشور. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
  [23] شیخ‌الاسلامی، علی. محمدی، نسیم. سید اسماعیلی قمی، نسترن. (۱۳۹۵). مقایسه‏ی استرس والدگری، شادکامی و انعطاف‎پذیری شناختی مادران دارای فرزند کم‌توان ‌ذهنی و ناتوان یادگیری. ناتوانی‌های یادگیری، ۵(۴)، ۴۲-۲۵.
  [24] صادقی، سوسن. دشت بزرگی، بهمن. لطیفی، محمود. (۱۳۹۶). مقایسه سلامت روان و رضایت زناشویی پرستاران شاغل در بخش‌های روان‌پزشکی و سایر بخش‌های بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز. مجله بالینی پرستاری و مامایی، ۶ (۴)، ۶۵-۵۳.
  [25] صحرائیان، علی. غلامی، عبداله. امیدوار، بنفشه. (۱۳۹۰). رابطه نگرش مذهبی و شادکامی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. افق دانش. ۱۷(۱)، ۷۴-۶۹.
  [26] صنعت خواه، علیرضا. (۱۳۹۶). احساس شادمانی و زمینه‌های اجتماعی مؤثر بر آن در کرمان. فصلنامه روانشناسی و علوم رفتاری ایران، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۹۶، ص ۹-۱.
  [27] طهرانی‌زاده، مریم. مردوخی، محمد سعید. حاجی رستملو، رقیه. (۱۳۹۶). مطالعه کیفیت زندگی والدین دارای بیش از یک فرزند با نیازهای ویژه. فصلنامه سلامت روان کودک، ۴(۲)، ۷۰-۶۰.
  [28] علیپور، احمد. رحیمی، افسانه. زارع، حسین. (۱۳۹۲). بررسی رابطه‌ی سلامت روان و رضایت زناشویی دانشجویان متأهل دانشگاه پیام نور استان تهران. مجله مطالعات علوم پزشکی، ۲۴(۷)، ۵۶۵-۵۵۷.
  [29] قراشی، ک. سرندی، پ. فرید، ا. (۱۳۹۲). مقایسه میزان استرس و رضایتمندی زناشویی در والدین کودکان کم‌شنوا و عادی. نشریه شنوایی‌شناسی، ۲۲(۱)، ۴۰-۲۵.
  [30] کریمی، تمجید. رنگرزیان، فاطمه. مباشر امینی، زینب. (۱۳۹۵). تأثیر راهبردهای مقابله با تنیدگی بر رضایت زناشویی و تنیدگی والدین کودکان کم‌توان ذهنی. فصلنامه سلامت روان کودک، ۳ (۳), ۱۰۷-۱۱۷.
  [31] کلانتری، جلال. سامانی، سیامک. افروز، غلامعلی. رفاهی، ژاله. (۱۳۹۷). مقایسه رضایتمندی زناشویی و سلامت روان والدین خویشاوند و غیر خویشاوند کودکان کم‌توان ذهنی. روانشناسی افراد استثنایی، ۸(۳۱), ۳۵-۲۱.
  [32] لعل بخش، پونه. سوداني، منصور. شفيع آبادي، عبداله. (۱۳۹۰). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های پس از ازدواج بر افزایش رضایت زناشویی زوجین. نشریه علوم رفتاری، ۳(۱۰)، ۱۳۰-۱۰۵.
  [33] مدبرنیا، محمدجعفر. شجاعی تهرانی، حسین. فلاحی، مهناز. فقیرپور، مقصود. (۱۳۸۹). هنجاریابی آزمون SCL-90-R در دانش‌آموزان دبیرستانی، پیش‌دانشگاهی استان گیلان. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، ۱۹(۷۵)، ۵۸-۶۵.
  [34] مصدق، ندا. غباری بناب، باقر. پیرزادی، حجت. شفیعی، ناهید. (۱۳۹۲). پیش‌بینی سلامت روان بر اساس درک معنوی در مادران دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی آموزش پذیر و عادی ابتدایی شهر گرگان. فصلنامه كودكان استثنايي، ۱۳(۳)، ۲۲-۱۵.
  [35] ملاباشي، آمنه. (۱۳۸۲). بهداشت رواني والدين كودكان استثنايي. مجله مشاوره خانواده، ۳(۱۴)، ۷۳-۶۴.
  [36] ملک‌پور، م. فرهانی، ح. آقایی، ا. بهرامـی، ع. (۱۳۸۵). تـأثیر آمـوزش مهارت‌های زنـدگی بـر کاهش فشار روانی مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی و عـادی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، ۶(۲)، ۶۷۶-۶۶۱.
  [37] ملک‌پور، مختار. جدیدي زاده، نیکی. (۱۳۸۶). بررسی رابطه فشار روانی والدین کودکان عقب‌مانده ذهنی با سن، جنسیت و میزان تحصیلات والدین. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، ۱(۳)، ۵۶-۲۷.
  [38] مهدوي، مجتبی. افروز، غلامعلی. تقی پور، زهرا. (۱۳۹۸). اثربخشی مداخله سرمایه روان‌شناختی لوتانز بر تاب‌آوری و سلامت روانی مادران داراي کودک مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بيش فعالی. فصلنامه روانشناسی و علوم رفتاری ایران، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۹۸، ص ۵۶-۶.
  [39] مهرابي‌زاده، هنرمند. نجاريان، بهمن. مسعودي، ميترا. (۱۳۸۸). مقایسه‌ سلامت رواني والدين كودكان کم‌توان ذهني تربیت‌پذیر ۱۲ ـ ۷ ساله با سلامت رواني والدين كودكان عادي. پژوهش در حیطه كودكان استثنايی، ۱(۲)، ۱۸۷-۱۷۹.
  [40] میکائیلی، نیلوفر. گنجی، مسعود. طالبی جویباری، مسعود. (۱۳۹۱). مقایسه تاب‌آوری، رضایت زناشویی و سلامت روان در والدین با کودکان دارای ناتوانی یادگیری و عادی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، ۲(۱)، 137-120.
  [41] نادی راوندی، مریم. صدیقی ارفعی، فریبرز. (۱۳۹۴) نقش مذهب و معنویت در ارتقاء تاب‌آوری و سلامت روان. اولین همایش ملی اسلام و سلامت روان، بندرعباس، جهاد دانشگاهی هرمزگان.
  [42] نجاريان، بهمن. داودي، ايران. (۱۳۸۰). ساخت و اعتباریابی SCL-25 (فرم كوتاه شده SCL-90-R). مجله روانشناسی، سال پنجم، شماره ۲، ۱۴۹-۱۳۶.
  [43] نعیماوی، مجید. البوعلی، هیام. منصوری، غلامرضا. (۱۳۹۸). بررسی و مقایسه رضایت زناشویی و سلامت روان زنان شاغل در کارگاه‌های بسته‌بندی خرما و زنان خانه‌دار شادگان. فصلنامه جامعه‌شناسی فرهنگی، ۱(۱)، ۳۴-۲۳.
  [44] هاشم‌زاده، امیر. امیری مجد، مجتبی. (۱۳۹۴). مقایسه کیفیت زندگی، رضایت از زندگی و بهزیستی روانی مادران کودکان آهسته‌گام، درخودمانده و عادی. توانمندسازی کودکان استثنایی، ۶(۳), ۵۱-۳۷.
  [45] هزار جریبی، جعفر. آستین فشان، پروانه. (۱۳۸۸). بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی (با تأکید بر استان تهران). جامعه‌شناسی کاربردی، ۲۰(۱)، ۱۴۶-۱۱۹.
  [46] یاراحمدی، سمیه. آزاد مرد، شهنام. خادمی، زینب. (۱۳۹۵). رابطه تنظیم هیجانی و دل‌بستگی به خدا با رضایت از زندگی والدین کودکان کم‌توان ذهنی. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، ۱(۴)، ۴۱-۳۰.
  [47] Alberktsen, G. (2003). Happiness and related factors in pregnant women Development of psychiatrist. Bangkok, Thailand: Faculty of Median, Chulalongkorn University.
  [48] Alferi, S. M., Carver, C. S., Antoni, M. H., Weiss, S., & Durán, R. E. (2001). An exploratory study of social support, distress, and life disruption among low-income hispanic women under treatment for early stage breast cancer. Health Psychology, 20(1), 41.
  [49] Alriksson-Schmidt, A. I., Wallander, J., & Biasini, F. (2007). Quality of life and resilience in adolescents with a mobility disability. Journal of pediatric psychology, 32(3), 370-379.
  [50] American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
  [51] Beach, S. R. (2001). Marital therapy for co-occurring marital discord and depression. Washington, DC American psychological Association.
  [52] Carr, D., Freedman, V. A., Cornman, J. C., & Schwarz, N. (2014). Happy marriage, happy life? Marital quality and subjective well‐being in later life. Journal of Marriage and Family, 76(5), 930-948.
  [53] Derogatis, L. R., Lipman, R. S., & Covi, L. (1973). SCL-90: an outpatient psychiatric rating scale–preliminary report. Psychopharmacol Bull, 9(1), 13-28.
  [54] Derogatis, L. R., Lipman, R. S., Rickels, K., Uhlenhuth, E. H., & Covi, L. (1974). The Hopkins Symptom Checklist (HSCL): A self‐report symptom inventory. Behavioral science, 19(1), 1-15.
  [55] Diener, E., & Seligman, M. E. (2002). Very happy people. Psychological science, 13(1), 81-84.
  [56] Eckstein, D., & Kren, R. (2002). Life style assessments in the intervention, lifestyle skills. Lowa: Kendall/Hunt, 58(1), 64-78.
  [57] Emerson, E., & Hatton, C. (2007). Mental health of children and adolescents with intellectual disabilities in Britain. The British Journal of Psychiatry, 191(6), 493-499.
  [58] Estes, A., Munson, J., Dawson, G., Koehler, E., Zhou, X. H., & Abbott, R. (2009). Parenting stress and psychological functioning among mothers of preschool children with autism and developmental delay. Autism, 13(4), 375-387.
  [59] Fathi, M., Pezeshk, S., & Azar, J.H. (2015). A Study on the Prevalence of Mental Disorders among the Mentally Retarded Adolescents of Karaj. Cumhuriyet Science Journal, 36(3), 1688-1694.
  [60] Faust, H., & Scior, K. (2008). Mental health problems in young people with intellectual disabilities: the impact on parents. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21(5), 414-424.
  [61] Haldy, M. B., & Hanzlik, J. R. (1990). A comparison of perceived competence in child-rearing between mothers of children with Down syndrome and mothers of children without delays. Education and training in mental retardation, 132-141.
  [62] Hallahan, D. P., Kauffman, J. M., & Pullen, P. C. (2014). Exceptional learners.introduction to special education (15th ed). Boston. Allyn & Bacon.
  [63] Hastings, R. P. (2002). Parental stress and behaviour problems of children with developmental disability. Journal of intellectual and developmental disability, 27(3), 149-160.
  [64] Heiman, T. (2002). Parents of children with disabilities: Resilience, coping, and future expectations. Journal of developmental and physical disabilities, 14(2), 159-171.
  [65] Janis, S. (2010). Secrets of spiritual happiness. Night Lotus Productions. Available from https://www.spiritual-happiness.com/
  [66] Johansen, H., Dammann, B., Andresen, I. L., & Fagerland, M. W. (2013). Health-related quality of life for children with rare diagnoses, their parents’ satisfaction with life and the association between the two. Health and quality of life outcomes, 11(1), 152-160.
  [67] Khamis, V. (2007). Psychological distress among parents of children with mental retardation in the United Arab Emirates. Social Science & Medicine, 64(4), 850-857.
  [68] Ki, Y. W., & Joanne, C. C. Y. (2014). Stress and Marital Satisfaction of Parents with Children with Disabilities in Hong Kong. Psychology, 5, 349-357.
  [69] Kinnafick, F. E., Thøgersen-Ntoumani, C., Duda, J. L., & Taylor, I. (2014). Sources of autonomy support, subjective vitality and physical activity behaviour associated with participation in a lunchtime walking intervention for physically inactive adults. Psychology of Sport and Exercise, 15(2), 190-197.
  [70] Leathem, J. M., & Babbage, D. R. (2000). Affective disorders after traumatic brain injury: cautions in the use of the Symptom Checklist-90-R. The Journal of head trauma rehabilitation, 15(6), 1246-1255.
  [71] Manwell, L. A., Barbic, S. P., Roberts, K., Durisko, Z., Lee, C., Ware, E., & McKenzie, K. (2015). What is mental health? Evidence towards a new definition from a mixed methods multidisciplinary international survey. BMJ open, 5(6), e007079.
  [72] Margelisch, K., Schneewind, K. A., Violette, J., & Perrig-Chiello, P. (2017). Marital stability, satisfaction and well-being in old age: variability and continuity in long-term continuously married older persons. Aging & mental health, 21(4), 389-398.
  [73] Ogston, P. L., Mackintosh, V. H., & Myers, B. J. (2011). Hope and worry in mothers of children with an autism spectrum disorder or Down syndrome. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(4), 1378-1384.
  [74] Olsson, M. B., Larsman, P., & Hwang, P. C. (2008). Relationships among risk, sense of coherence, and well‐being in parents of children with and without intellectual disabilities. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 5(4), 227-236.
  [75] Resch, J. A., Mireles, G., Benz, M. R., Grenwelge, C., Peterson, R., & Zhang, D. (2010). Giving parents a voice: A qualitative study of the challenges experienced by parents of children with disabilities. Rehabilitation psychology, 55(2), 139.
  [76] Schieve, L. A., Blumberg, S. J., Rice, C., Visser, S. N., & Boyle, C. (2007). The relationship between autism and parenting stress. Pediatrics, 119 (Supplement 1), S114-S121.
  [77] Simonds, E. C., Handel, R. W., & Archer, R. P. (2008). Incremental Validity of the Minnesota Multiphasic Personality Inventory–2 and Symptom Checklist–90–Revised With Mental Health Inpatients. Assessment, 15(1), 78-86.
  [78] Sola-Carmona, J. J., López-Liria, R., Padilla-Góngora, D., Daza, M. T., Aguilar-Parra, J. M., & Salido-Campos, M. Á. (2016). Factors associated with the anxiety, subjective psychological well-being and self-esteem of parents of blind children. PloS one, 11(9).
  [79] Taunila, A. Kokonen J. & Jarvelin M. (2005). The long-term effects of children`s early-onset disability on marital relationship. Department of Public Hrelth science and General Practice, opulu, Finland.
  [80] Turner, G. (2015). Psychological Counseling with parents of children with special needs. Mc-Grew hill.
  [81] Winch, R. (2000). Selected studies in marriage and the family, New York. Hito Rinehart and Wiston. Inc.
•  صفحات : 73-86
•   دانلود فایل ( 1.38 MB )