بررسی ارتباط روند زندگی و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی با تاب‌آوری در سالمندان
  •   آرشیو : نسخه پاییز 1402 - جلد دوم
  •   کد پذیرش : 12076
  •   موضوع : روانشناسی تربیتی
  • نویسنده/گان : | شهرام منت علی، عبدالله معتمدی، مهدی خانجانی
  •   زبان : فارسی
  •   نوع مقاله : پژوهشی
  •   چکیده مقاله به فارسی : چکیده
    ‎باتوجه به افزایش جمعیت سالمندان، خصوصیات توأم با سالمندی، شواهد متناقض از افزایش یا کاهش تاب‌آوری در سالمندان و لزوم بررسی تأثیر احتمالی روند زندگی گذشته بر زندگی فعلی این افراد، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه روند زندگی و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی با تاب‌آوری در سالمندان اجرا شد. این پژوهش آمیخته‌ای از روش کیفی (ترسیم خطوط زندگی) و کمّی (رگرسیون) است، جامعه آماری شامل كل سالمندان شهر تهران، روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و تعداد نمونه 100 نفر انتخاب شد. از مصاحبه برای جمع‌آوری داده های جمعیت‌شناختی و روند زندگی، از تکنیک ترسیم گراف زندگی به‌منظور بررسی خطوط زندگی و برای بررسی تاب‌آوری نیز از پرسشنامه کانر و دیویدسون 2003 استفاده شد. برای بررسی روند زندگی از سه شاحص(R2، ꞵ و میانگین تعابیر) استفاده شد که توانستند تغییرات تاب آوری را پیش‌بینی نمایند. همچنین ویژگی‌های جمعیت‌شناختی با تاب‌آوری در سالمندان رابطه معناداری را نشان دادند. بیشتر بودن مقدار میانگین تعابیر سالمندان تاب‌آور نشان می‌دهد که این‌گروه، علی‌رغم تجربه‌ی رویدادهای استرس‌زای تقریباً برابر و بعضاً بیشتر از افراد بدون تاب‌آوری، روند زندگی خود را به طور معنی‌داری مثبت‌تر ارزیابی می‌کنند و رویدادهای استرس‌زا به میزان کمتری موجب فراخوانی تعابیر منفی در آنها می‌شود.
  •   لیست منابع : [1] امیری، مژگان؛ آزادی، رویا و رنجبر، محمد جواد,)(1399). بررسی معادله ساختاری امید به زندگی و بهزیستی روانشناختی با میانجیگیری حمایت اجتماعی در تاب آوری سالمندان 69 - 65 ساله در کهریزک البرز,هفتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره ایران، تهران، 1140715.
    [2] ایزدي اونجی، فاطمه؛ حسنی، چرخیده؛ رخشان، مهناز و علوي مجد، حمید. (1394). تبیین ساختار تاب‎آوری در سالمند مبتلا به بیماری مزمن. مجله تحقیقات كیفی در علوم سلامت، 5(4)، 325-314.
    [3] بازرگان، عباس، 1395. مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، تهران: دیدار.
    [4] تجری، طیبه؛ جوان نشان، مهین دخت و بیانی، مرضیه. (1402). مفاهیم و تصاویر سالمندی از منظر مؤلفه‌های روان‌شناختی در برنامه درسی دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران. سالمند: مجله سالمندی ایران. ۱۸ (۱) :۲-۱۳.
    [5] سازمان بهزیستی کشور. (1400). معاونت توان‌بخشی، https://behzisti.ir/xpkw/.
    [6] سامانی، سیامک؛ جوکار، بهرام و صحراگرد، نرگس. (1386). تاب¬آوري، سلامت رواني و رضايتمندي از زندگي. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران، 13(3)، 290-295.
    [7] صدری دمیرچی، اسماعیل؛ محمدی، نسیم؛ رمضانی، شکوفه و امان زاد، زهرا. (1397). بررسی اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر شادکامی و سرسختی روان شناختی زنان سالمند، 1(2)، 53-42.
    [8] عزیزی، امیر؛ سپهوندی، محمدعلی؛ پیدا، نگین و محمدی، جواد. (1394). بررسی رویکردی مؤثر به پیری: مطالعه نظریه داده بنیاد. فصلنامه سالمند، 10(4).
    [9] غایتی، محبوبه و رضاخانی، سیمین‌دخت. (1401). نقش میانجی گر تاب‌آوری در رابطه بین نگرش مذهبی و منبع کنترل با بهزیستی روانشناختی در زنان سالمند. مجله رویش روان شناسی، 11(9). 78، 102-91.
    [10] قاسمی نواب، امیر؛ معتمدی، عبدالله و سهرابی، فرامرز. (1394). پیش بینی ارتباط با خدا بر اساس رویداد های زندگی، هوش معنوی و ترسیم روند زندگی در سالمندان. سلامت و مراقبت، 1، 69-57.
    [11] قبادی، سمانه و پرندین، شیما. (1396). پیش‌بینی تاب‎آوری سالمندان مقیم سراهای سالمندان براساس کیفیت زندگی آنها. دهمین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق.
    [12] کبیری نسب، یوسف؛ عبداله زاده، حسن، 1396. اثر آموزش ذهن‌آگاهی مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر انعطاف‌پذیری شناختی و تاب‌آوری سالمندان شهرستان بهشهر. تازه‌های علوم شناختی. 76. 20-27.
    [13] کریمیان آبدر، بتول و کریمی افشار، عشرت. (1400). بررسی رابطه بین تاب‌آوری با کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران کودکان ناشنوا. مجله پرستاری و مامایی؛ ۱۹ (۱۱) :۸۸۸-۸۹۶.
    [14] كشفي، منصور. (1393). سالمندي در ادب پارسي. چاپ دوم، تهران: همسايه.
    [15] ﮐﯿﺎﻧﯽ، اﺣﻤﺪرﺿﺎ؛ ﻓﺘﺤﯽ، داوود؛ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻗﻮﺟﻪ ییگلو، ﭘﮋﻣﺎن؛ ﻋﺒﺪی، ﺳﯿﻤﺎ؛ اﺳﺘﺎﺟﯽ، رﺿﺎ، 1399. رابطۀ سبک‌های دلبستگی، حمایت اجتماعی و سبک‌های مقابله‌ای با تاب‌آوری روان‌شناختی در افراد دارای تجربۀ سوگ: ارائه مدل تحلیل مسیر. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺸﺎوره و روان‌درمانی. 41. 157-180.
    [16] محمدی، مسعود. (1384). بررسی عوامل موثر بر تاب آوری در افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد. رساله ی دکتری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.
    [17] معتمدی، عبدالله. (1384). نقش رویدادهای زندگی در سالمندی موفق. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 1(4)، 203-189.
    [18] موزیری، عباس؛ شفیع آبادی، عبداله؛ اسمعیلی، معصومه و یونسی، جلیل. (1399). مدل یابی عوامل موثر بر تاب آوری خانواده ایرانی. مجله علوم روانشناختی، 19(95 )، 1401-1409.
    [19] Alharbi, J., Jackson, D., & Usher, K. (2020). Personal characteristics, coping strategies, and resilience impact on compassion fatigue in critical care nurses: A cross‐sectional study. Nursing & health sciences, 22(1), 20-27.
    [20] Almira, L., Hanum, L., & Menaldi, A. (2019). Relashionship with children and the psychological well-being of the elderly in Indonesia.SAGE Open Medicine,7:16. https://doi.org/10.1177%2F2050312119836026.
    [21] Bonanno, G. A. (2004). Loss, trauma, and human resilience: have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events? Am Psychol, 59(1), 8-20.
    [22] Cassidy, S., Mawdsley, A., Langran, C., Hughes, L., & Willis, S. C. (2023). A Large-scale Multicenter Study of Academic Resilience and Well-being in Pharmacy Education. American journal of pharmaceutical education, 87(2).
    [23] Conner, K. M., & Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18, 76-82.
    [24] Entekhabi, F., Falsafinejad, M., & Sanago, A. (2019).” The relationship between optimism and humor with the resilience of female nurses working in Isfahan hospitals”. Scientific Journal of Gorgan University of medical sciences, 21(1).87-93.
    [25] Greeff, A. P., & Nolting, C. (2013). Resilience in families of children with developmental disabilities. Fam Syst Health, 31(4), 396-405.
    [26] Henshall, C., Davey, Z., & Jackson, D. (2020). Nursing resilience interventions- A way forward in challenging healthcare. Territories. Jouenal of Clinical Nursing,29(2).3597-3599. http://dx.doi.org/10.1111/jocn.15276.
    [27] Hwang, Y. I., Arnold, S., Trollor, J., & Uljarević, M. (2020). Factor structure and psychometric properties of the brief Connor–Davidson Resilience Scale for adults on the autism spectrum. Autism, 2(1), 1-10.
    [28] Liu, J. J., Ein, N., Gervasio, J., Battaion, M., Reed, M., & Vickers, K. (2020). Comprehensive meta-analysis of resilience interventions. Clinical Psychology Review, 82, 101919.
    [29] Liu, X., Wang, Q., & Zhou, Z. (2022). The association between mindfulness and resilience among university students: a meta-analysis. Sustainability, 14(16), 10405.
    [30] Masten, A. S., Hubbard, J. J., Gest, S. D., Tellegen, A., Garmezy, N. & Ramirez, M. (1999). Competence in the context of adversity: Pathways.
    [31] Meerow,S.,&Newell,J.p. (2019).Urban resilience for whom,what,when,where, and why? Urban Geography,40(3),309- 329.https://doi.org/10.1080/02723638.2016.1206395.
    [32] Reyes, M. F., Satorres, E., & Meléndez, J. C. (2020). Resilience and socioeconomic status as predictors of life satisfaction and psychological well-being in Colombian older adults. Journal of Applied Gerontology, 39(3), 269-276.
    [33] Salmabadi, M., Rajabi, M. J., Safara, M. (2018). Effectiveness of Training the Review of Life on Life Satisfaction and Sense of Coherence Middle-aged women and elderly nursing home residents in Qazvin. Salmand: Iranian Journal of Ageing; 13 (2) :198-209.
    [34] Smith-Osborne, A., & Felderhoff, B. (2016). Formal and family caregiver protective factors in systems of care: a systematic review with implications toward a resilience model for aging veterans. Traumatology, 22, 29–39. https://doi.org/10.1037/trm0000056.
    [35] Tabachnick, B. G., & Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics (5th Edition). Boston: Allyn and Bacon.
    [36] Takkinen, S., & Suutama, T. (2004). Life-lines of Finnish elderly people. International Journal of Aging and Human Development, 59, 339-362.
    [37] Tang, X., Upadyaya, K., & Salmela-Aro, K. (2021). School burnout and psychosocial problems among adolescents: Grit as a resilience factor. Journal of Adolescence, 86, 77-89.
    [38] Trivedi, A., Moloo, H., & Mor, V. (2010). Increased Ambulatory Care Copayments and Hospitalizations among the Elderly. N Engl J Med 2010; 362:320-328. DOI: 10.1056/ NEJMsa0904533.
    [39] Troy, A. S., Willroth, E. C., Shallcross, A. J., Giuliani, N. R., Gross, J. J., & Mauss, I. B. (2023). Psychological resilience: An affect-regulation framework. Annual review of psychology, 74, 547-576.‏
    [40] White, B. Driver. S., & Warren, A. M. (2010). Resilience and indicators of adjustment during rehabilitation from a spinal cord injury. Rehabil Psychol, 55(1), 23-32.
    [41] World Health Organization. (2020). Decade of healthy ageing: baseline report. World Health Organization.https://apps.who.int/iris/handle/10665/338677.License:https://creativecommons.rg/licenses/by-ncsa/ 3.0/igo.
    [42] Zhang, Qi. X., Wang, W.,K., Pei, Y., & Wu, B. (2022). Social isolation and psychological well‐being among older Chinese Americans: does resilience mediate the association?. International journal of geriatric psychiatry, 37(8).‏
  •   کلمات کلیدی به فارسی : تاب‌آوری، روند زندگی، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، سالمند.
  •   چکیده مقاله به انگلیسی : Considering the increasing elderly population, ageing characteristics, conflicting evidence of increased or decreased resilience in the elderly, and the necessity of investigating the possible impact of past life trends on current life of these people, the present study was conducted to investigate the relationship between life trends and demographic characteristics with resilience in the elderly. This mixed research combines qualitative (life-line drawing) and quantitative (regression) methods; the statistical population includes all older people in Tehran, the multi-stage cluster sampling method and the number of samples was 100 people. We used Interviews to collect demographic data and life-trends, The technique of drawing life graphs to examine life-lines, and Conner & Davidson resilience scale 2003 to collect the resilience variable. Three variables (R2, ꞵ and mean tolerance) were used to study life trends that could predict resilience changes. Also, demographic characteristics showed a significant relationship with resilience in the elderly. The higher average value of the interpretations of resilient older people shows that despite experiencing stressful events almost equally and sometimes more than people without Resilience, this group evaluates their life-trends significantly more positively, and stressful events cause lesser negative interpretations in them.
  •   کلمات کلیدی به انگلیسی : Resilience, life-trend, demographic characteristics, elderly
  •  صفحات : 66-80
  •   دانلود فایل ( 1.47 MB )