اثربخشی درمان شناختی – رفتاری بر پرخاشگری و خود کنترلی کودکان 6تا12 ساله تحت سرپرستی سازمان بهزیستی مشهد
  •   آرشیو : نسخه بهار 1401 - جلد دوم
  •   کد پذیرش : 11859
  •   موضوع : روانشناسی بالینی
  • نویسنده/گان : محمدصادق شفایی گلمکانی، طاهره شفایی گلمکانی، زهرا اکرام پور، فاطمه حاجی اربابی، نوشین صبور اسماعیلی
  •   زبان : فارسی
  •   نوع مقاله : پژوهشی
  •   چکیده مقاله به فارسی : زمینه: بروز پرخاشگری در کودکانی که مراکز بهزیستی زندگی می کنند، یک مشکل شایع است که نیاز به مداخلات موثر جهت جهت درمان و پیشگیری دارد. پیرامون مداخلات جهت کاهش پرخاشگری و افزایش خودکنترلی کودکان پژوهش هایی انجام شده است، اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر پرخاشگری و خودکنترلی پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر پرخاشگری و خود کنترلی کودکان 6 تا12 تحت سرپرستی سازمان بهزیستی بود. روش: پژوهش حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کودکان 6-12 سال تحت سرپرستی بهزیستی شهر مشهد در سال 1400 بود. نمونه 30 نفر از کودکانی بودند که به شیوه در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر) ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه پرخاشگری رابطه ای و آشکار شهیم (1385) و پرسشنامه خودکنترلی ویلکاکسون (1979) بود. برای کودکان گروه آزمایش، درمان شناختی رفتاری در 10 جلسه به مدت 60 دقیقه انجام شد. تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. يافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی رفتاری در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری موجب کاهش پرخاشگری و افزایش خود کنترلی در گروه آزمایش شده است (01/0>.(Pنتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که درمان شناختی رفتاری می تواند به عنوان یک مداخله مؤثر جهت کاهش پرخاشگری و افزایش خودکنترلی کودکان بهزیستی مورد استفاده قرارگیرد.
  •   لیست منابع : [1] آب نیکی، الهام، ابوالقاسمی، عباس، عباسی، معصومه، معزز، رقیه، جلالی، راضیه (1394). اثربخشی مداخله گروهی شناختی رفتاری مدیریت استرس بر افزایش سرسختی و خودکنترلی زنان افسرده. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 19(5)، 100-117.
    [2] آقایی، الهام، عابدی، احمد، جمالی پاقلعه، سمیه (1391). فراتحلیل اثربخشی مپداخلات شناختی- رفتاری در کاهش اضطراب امتحان در ایران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 18(1)، 12-3.
    [3] احمدیان حسینی، نیلوفر (1397). اثربخشی آموزش نظریه انتخاب به مراقبان خانه های کودک، بر بهبود رابطه مراقب - کودک و پرخاشگری کودکان بی سرپرست و بدسرپرست. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
    [4] اکبری، بهمن، رحمتی، فهیمه (1394). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری بر پرخاشگری کودکان پیش دبستان مبتلا به اختلال نارسایی توجه / فزون کنشی. فصلنامه تحول روانشناختی کودک، 1(3)، 101-110.
    [5] پورگنابادی، حمیده، آقامحدیان شعرباف، حمیدرضا، اصغری نکاح، محسن (1390). بررسی اثربخشی گروه درمانی منطقی هیجانی (RET) در مدیریت خشم کودکان بی سرپرست و بدسرپرست.چهارمین همایش بین المللی روان پزشکی کودک و نوجوان، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
    [6] حصار سرخی، ربابه، اصغری نکاح، سید محسن، لعل زاده کندکلی، انسیه و پروانه، الهام (1395). مقایسه پرخاشگری و دانش هیجانی کودکان پسر بی سرپرست و بدسرپرست با کودکان عادی. فصل نامه سلامت روانی کودک 3(2).85-77.
    [7] حصار سرخی، ربابه، طبیبی، زهرا، اصغری نکاح، سید محسن، باقری، نادر (1395). اثربخشی آموزش شایستگی هیجانی بر افزایش دانش هیجانی، تنظیم هیجانی و کاهش پرخاشگری کودکان بی سرپرست و بدسرپرست. روانشناسی بالینی، 8(3)، 48-37.
    [8] حمید، نجمه. (1396). رواشناسی مرضی کودک براساس DSM-5. تهران: انتشارات ارجمند.
    [9] خدادادی، طلوع (1392). ررسی اثربخشی برنامه آموزش TAME بر کاهش پرخاشگری و بهبود نظم جویی شناختی هیجان در نوجوانان پسر بی سرپرست و بدسرپرست. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
    [10] خزایی، حبیب اله؛ اسدی، ماندانا، محمدی، هیوا (1390). مقایسه اثربخشی دو روش رفتار درمانی « تقویت و پاداش» و روش شناخت درمانی «الیس» بر میزان پرخاشگری کودکان بی سرپرست. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، 15(6)، 415-408.
    [11] خلج مؤذن، سجاد(1397). اثربخشی درمان شناختی-رفتاري بر کاهش پرخاشگري کودکان با نافرمانی مقابله اي. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طبابایی.
    [12] رجبی، زهرا، نجفی، محمود، رضایی، علی محمد(1392). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر کاهش پرخاشگری. مجله مطالعات روانشناسی بالینی، 3(10)، 55-71.
    [13] شهيم، سیما (1386). پرخاشگري آشكار و رابطه اي در كودكان دبستاني، پژوهش هاي روان شناختي، 9(17)، 44-27
    [14] صباغ زاده، زینب (1390). بررسی تأثیر آموزش همدلی بر کاهش پرخاشگری در پسران بی سرپرست. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
    [15] صداقت، سمیره، مرادی، امید، احمدیان، حمزه(1393).اثربخشی درمان شناختی رفتاری کنترل خشم بر پرخاشگری دانش آموزان دختر پرخاشگر. فصنامه علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 24(4)، 220-215.
    [16] صفری، دهخوارقانی (1387). ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﺷﯿﻮه ﮐﻨﺘﺮل ﺗﮑﺎ ﻧﻪ ﭘﺮﮐﯿﻨﺴﻮن و آﻣﻮزش ﺧﻮدﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﮑﺎﻧﺸﻮري ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن دﺧﺘﺮ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎمه ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ، داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎهﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎیی.
    [17] طاهر، محبوبه؛ ابوالقاسمی، عباس؛ نریمانی، محمد. ( 1395 ). اثر بخشی آموزش همدلی و آموزش مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی -رفتاري بر سازگاري دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی ای مقابلهي. روان شناسی، 5(1)، 47-26.
    [18] گلمن، دانیل (1995). : ﺧﻮدآﮔﺎﻫﯽ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، ﺧﻮﯾﺸﺘﻨﺪاري، ﻫﻤﺪﻟﯽ و یاری ﺑﻪ دﯾﮕﺮان. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﺴﺮﯾﻦ ﭘﺎرﺳا (1397). تهران: انتشارات رشد.
    [19] محمدی، مرجان(1396). اثربخشي آموزش مهارتهای درمان شناختي-رفتاری بر پرخاشگری و سلامت عمومي دانش آموزان پسر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی.
    [20] یکه زارع، مریم. (1396). بررسی تأثیر آموزش مهارت هوش هیجانی بر مهارت های اجتماعی و پرخاشگری دختران بی سرپرست 18-12 ساله مراکز نگهداری شبانه روزی بهزیستی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
    [21] Adalbajarnardotir, S. and Rafnsson. F. D.(2002) Adolescent antisocial Addictive Behaviors. behavior and substance use: longitudinal analysis. 27, 227-240.
    [22] Choo, A. (2016). dapting Cognitive Behavioral Therapy for Children and Adolescents with Complex Symptoms of Neurodevelopmental Disorders and Conduct Disorders. Journal of Psychological Abnormalities. 3:124.
    [23] Christner, W. R., Stewart, J. L., Freeman, A. (2007). Handbook of Cognitive-Behavior Group Therapy with Children and Adolescents, New York, Routledge.Crowe K, McKay D. Efficacy of cognitivebehavioral therapy for childhood anxiety and depression. J Anxiety Disord 2017; 49:76-87.
    [24] Dreer, L.E. Elliott, T.R. Fletcher, D.C. and Swanson, M. (2005). Social problem solving. abilities and psychological adjustment of person in low vision rehabilitation. Journal of Rehabilitation Psychology, 50, 232-238.
    [25] Feindler, E. L., & Ecton, R. B. (1986). Adolescent anger control: Cognitive behavioral techniques. Boston, MA: Allyn & Bacon.
    [26] Freeman, A., Pretzer, J., Fleming B., & Simon, K. M. (2004). Clinical applications of cognitive therapy. New York: Plenum.
    [27] Friese, M., Hofmann, W. (2009). Control me or I will control you: Impulses, trait self-control, and the 9. guidance of behavior. Journal of Research in Personality, 43, pp. 795–805.
    [28] Hall, J.G. (2019). Child-centered play therapy as a means of healing children exposed to domestic violence. International Journal of Play Therapy, 28(2), 98–106.
    [29] Holmes, M.R., Yoon, S., Voith, L.A., Kobulsky, J. M & Steigerwald, S. (2015). Resilience in Physically Abused Children: Protective Factors for Aggression. Behavioral Sciences, 5(2), 176-189
    [30] .Karatas, Zeynep; Gokçakan, Zafer. (2009). A Comparative Investigation of the Effects of CognitiveBehavioral Group Practices and Psychodrama on Adolescent Aggression. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 9(3), 1441-1452.
    [31] Kaur, R., Vinnakota, A., Panigrahi, S & Manasa, R. V. (2018). A Descriptive study on behavioral and emotional problems in orphans and other vulnerable children staying in institutional homes. Indian Journal of Psychological Medicine, 40(2), 161-168.
    [32] Keatley, D. A., Allom, V., & Mullan, B. (2017). The Effects of Implicit and Explicit Self - Control on Self-Reported Aggression. Pers Individ Dif, 107(1), 154-158.
    [33] Larson, J., & Lochman, J. E. (2002). Helping schoolchildren cope with anger: A cognitive behavioral intervention. New York: Guilford.
    [34] Mayer, J. D., Salovey, P. (2003). Measuring emotional with the MSCEIT V.2.0. Emotion, 3, pp. 97-105
    [35] Rachline, H. (1995). Self control: beyond commitment. Behavior and Brain Sciences,18,1, 109-159.
    [36] Ooi, Yoon Phaik, Ang, Rebecca, Fung, Daniel, Wong, Geraldine, Cai, Yiming. (2014). Effects of CBT on children with disruptive behaviour disorders:findings from a Singapore study. ASEAN Journal of Psychiatry, 8 (2), 71-81.
    [37] Tudor, M.E.Email Author, Ibrahim, K., Bertschinger, E., Piasecka, J., Sukhodolsky, D.G. (2016). Cognitive-Behavioral Therapy for a 9-Year-Old Girl with Disruptive Mood Dysregulation Disorder. Clinical Case Studies, 15(6), 459-475.
    [38] Sheppes, G., Catran, E., & Meiran, N. (2009). Reappraisal (but not distraction) is going to make you sweat: Physiological evidence for self-control effort. International Journal of Psychophysiology, 71, pp. 91-96.
  •   کلمات کلیدی به فارسی : درمان شناختی رفتاری، پرخاشگری، خودکنترلی، کودکان تحت سرپرستی بهزیستی.
  •   چکیده مقاله به انگلیسی : Background: Aggression in children living in welfare centers is a common problem that requires attention and effective interventions for treatment and prevention. Researches have been done on interventions to reduce aggression and increase children's self-control, but the aim that examines the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on aggression and self-control has been neglected.
    Objective: The intention of this study was to evaluate the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on aggression and self-control of children 6 to 12 under the supervision of the Welfare Organization.
    Method: This study was a quasi-experimental with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population included children aged 6-12 years under the supervision of the Welfare of Mashhad in year 2021. The subjects consisted of 30 children (that were convenient and accessible for study) and they were randomly assigned to the experimental and control groups (15 people in each group). For the children in the experimental group, cognitive-behavioral therapy was performed in 10 sessions (60 minutes per session). Moreover, data analysis was performed by multivariate analysis of covariance using SPSS software.
    Results: The results showed that cognitive-behavioral therapy significantly reduced aggression and increased self-control in the experimental group (P
  •   کلمات کلیدی به انگلیسی : Cognitive-behavioral therapy, aggression, self-control, and children under welfare supervision
  •  صفحات : 127-138
  •   دانلود فایل ( 388.74 KB )