مروری بر اثر بخشی زوج درمانی بر صمیمت زناشویی

•   آرشیو : نسخه تابستان 1403
•   کد پذیرش : 12146
•   موضوع : روانشناسی عمومی
• نویسنده/گان : | عبدالرضا ساروی، احمد علی جدیدیان، آرزو نجاتیان تنها
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : هدف از انجام این پژوهش مطالعه مروری سیستماتیک با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی بر صمیمیت زناشویی می‌باشد در این پژوهش، پایگاه‌های اطلاعاتی ملی (SID، MagIran، Civilica و علم‌نت) و بین‌المللی (Google Scholar، Scopus، Science Direct، Emerald وPubMed ) مورد جستجو قرار گرفتند. از میان 50 مقاله منتشر شده در 10 سال اخیر، 20 مقاله مرتبط‌تر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مرور مطالعات نشان داد که زوج درمانی گاتمن و زوج درمانی شناختی و رفتاری بر افزایش صمیمیت زناشویی اثربخش است. این رویکرد با تمرکز بر مفاهیمی چون "خانه روابط استوار" و شناسایی "چهار سوارکار شوم" (انتقادگری، تحقیر، حالت دفاعی و پاسخ ندادن) به زوجین کمک می‌کند تا الگوهای ارتباطی مخرب را شناسایی کرده و مهارت‌های ارتباطی مؤثر را بیاموزند. همچنین، این رویکرد با آموزش مهارت‌هایی چون مدیریت تعارض، ایجاد احساسات مثبت و افزایش تعاملات سازنده، به بهبود صمیمیت عاطفی، روانی و جنسی زوجین کمک می‌کند. یافته‌های این مرور سیستماتیک نشان می‌دهد که زوج درمانی گاتمن و درمان شناختی- رفتاری می‌تواند به عنوان یک مداخله مؤثر برای بهبود صمیمیت زناشویی مورد استفاده قرار گیرد. این رویکردها با تمرکز بر بازسازی روابط دوستانه زوجین و آموزش مدیریت تعارضات، می‌تواند به افزایش رضایت از زندگی مشترک و کاهش تمایل به جدایی منجر شود.
•   لیست منابع : [1] احمدی تبار، سید مرتضی؛ مکوندی، بهنام؛ سودانی، منصور (1397). اثربخشی آموزش خانواده به شیوه شناختی - رفتاری (CBT) بر سازگاری زناشویی، تاب‌آوری و کیفیت زندگی زوجین. فصلنامه زن و مطالعات خانواده، 11(41).
  [2] اصغری نکاح، س. م (1395). پیش بینی رضایت زناشویی مادران و پدران کودکان دچار درخودماندگی با ویژگی‌های شخصیتی آنها. دو فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 6(1).
  [3] بهرامی، سیده زهرا (1398). اثر بخشی زوج درمانی مبتنی بر رویکرد گاتمن بر افزایش رضایتمندی دانشجویان متاهل شهر مشهد. (رساله منتشر شده). دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران
  [4] تقی یار، ز؛ پهلوان‌زاده، ف؛ رفاهی، ژ (1397). مدل معادلات ساختاری تعهد زناشویی و سبک‌های عشق‌ورزی با صمیمیت زناشویی با توجه به نقش میانجی رضایت جنسی. فصلنامه زن و مطالعات خانواده، ویژه‌نامه سومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روان‌شناسی، مشاوره و علوم رفتاری، 11(42).
  [5] جلالی شاهکوه، س؛ مظاهری، م.ع؛ کیامنش، ع.ر؛ احدی، ح (1396). تدوین بسته آموزشی غنی‌سازی زندگی زناشویی بر اساس رویکرد هیجان‌مدار و بررسی اثربخشی آن بر سازگاری زناشویی زوجین تازه ازدواج کرده. مجله اصول بهداشت روانی
  [6] حسین قربان، نسیم؛ عباس پور، زهرا (1399). اثربخشی زوج درمانی شناختی رفتاری بر کیفیت و صمیمیت زناشویی زوجین در آستانه طلاق. خانواده و بهداشت، 9(3)، 100-113.
  [7] حیدریان، آ؛ محسن‌زاده، ف؛ اسدپور، ا ؛زهراکار، ک (1397). بررسی اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر درمان شناختی - سیستمی گاتمن بر کیفیت زندگی و الگوهای ارتباطی بیماران مبتلا به سرطان پستان و همسران آنها. مجله سلامت و مراقبت، 21(1)، 76 – 66.
  [8] داداش‌زاده سنگری، یگانه؛ قنبری، فاطمه (1401). مروری بر زوج‌درمانی شناختی-رفتاری. کنگره علمی دانشجویان روان‌شناسی، علوم تربیتی و مشاوره.
  [9] درویشی، شهناز (1393). بررسی رابطه سبک‌های حل تعارض و سبک زندگی با صمیمیت زناشویی زوجین شاغل آموزش و پرورش شهرستان قشم. (رساله کارشناسی ارشد منتشر نشده). دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه هرمزگان، ایران.
  [10] زارعی محمودآبادی، ح (1396). اثربخشی آموزش زوج‌درمانی مثبت‌نگر بر صمیمیت زناشویی و امید به زندگی زنان. دوماهنامه علمی پژوهشی طلوع بهداشت یزد،16 (2).
  [11] زینی وند، فرزانه (1400). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی رفتاری - ارتباطی و زوج‌درمانی گاتمن بر کاهش تعارض زناشویی و افزایش صمیمیت زناشویی زوجین. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته روان‌شناسی، مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر، دانشکده علوم‌انسانی.
  [12] سعادتی شامیر، ا؛ صنیعی، م؛ زارع، ا (1397). اثربخشی زوج‌درمانی به روش گاتمن بر عملکرد خانواده و سازگاری زناشویی در زوجین متقاضی طلاق. نشریه پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، 5(2)، 17 – 10.
  [13] سهیلی نسیم، زهراکار کیانوش، اسدپور اسماعیل، محسن زاده فرشاد (1398). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر زوج درمانی گاتمن بر صمیمیت زناشویی زنان پرستار. نشریه پژوهش پرستاری ایران، ۱۴ (۶) :۳۵-۴۴
  [14] شکرالله زاده، م؛ فروزش، م؛ بذرافشان، ر (1396). تأثیر زوج‌درمانی شناختی؛ رفتاری در تعارض و بی‌رمقی زناشویی. دوفصلنامه آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده،3 (1).
  [15] صائمی، حسین؛ بشارت، محمدعلی؛ اصغر نژادفرید، علی اصغر (1399). مقایسه اثربخشی زوج درمانی گاتمن و زوج درمانی هیجان محور بر تنظیم هیجان در زوجین. پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره(مطالعات تربیتی و روان شناسی)، 10(1)، 87-104.
  [16] طباطبایی والا، زهراسادات (1400). اثربخشی زوج‌درمانی گاتمن بر سبک‌های حل تعارض و صمیمیت زوجین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
  [17] فخری مقدم، ش؛ علیزاده موسوی، ا (1395). تأثیر زوج‌درمانی رفتاری ارتباطی بر صمیمیت زوجین جوان. چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان.
  [18] کریمی، ا؛ احمدی، ص،؛ زهراکار، ک (1399). اثربخشی آموزش مهارت‌های زناشویی به روش گاتمن بر الگوهای ارتباطی زنان. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی،11 (44).
  [19] کریمی، ل؛ کاکابرایی، ک (1395). اثربخشی زوج‌درمانی گاتمن در بهبود تعارضات زناشویی نابارور شهر کرمانشاه در سال 1394. کنفرانس جهانی روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم
  [20] کشاورزی، م (1398). اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر رضایت از زندگی و صمیمیت بین زوجین متقاضی طلاق. پنجمین کنفرانس ملی نوآوری‌های اخیر در روان‌شناسی، کاربردها و توانمندسازی با محوریت روان‌درمانی.
  [21] گاتمن، جان (1395). هفت اصل موفقیت در ازدواج و زناشویی: راز ازدواج‌های موفق. (مرتضی نظری، مترجم) (چاپ سوم). تهران: انتشارات اندیشه معاصر. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2013).
  [22] محبی، شهربانو (1394). رابطه مهارت‌های حل مسئله و سبک‌های حل تعارض با صمیمیت و سازگاری زناشویی در زوجین شهر بندر عباس. (رساله کارشناسی ارشد منتشر نشده). دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه هرمزگان، ایران
  [23] Amato, E. S., & Brown, M. N. (2000). Love and intimate relationship.
  [24] Bagarozzi, A., & Dennis, A. (2001). Enhancing intimacy in marriage. Branner-Rouledy.
  [25] Barnacle, R. E. S., & Abbott, D. A. (2009). The development and evaluation of a Gottman based premarital education program: A pilot study. Journal of Couple & Relationship Therapy, 8(1), 64–82.
  [26] Barraca, J. (2015b). Integrative Behavioral Couple Therapy (IBCT) as a third-wave therapy. Psicothema 27(1), 13-18
  [27] Baucom, Donald H., & Fischer, Melanie, S. (2019). Cognitive behavioral couple therapy. Encyclopedia of Couple and Family Therapy, 489-497
  [28] Bodenmann, Guy, Kessler, Mirjam, Kuhn, Rebekka, Hocker, Lauren, & Randall, Ashley K. (2020). Cognitive-Behavioral and Emotion-Focused Couple Therapy: Similarities and Differences. Clinical Psychology in Europe, 2(3), 1-12.
  [29] Brown, S. L., & Brown, R. M. (2020). Connecting relationship science and health: The importance of love and attachment. American Psychologist, 75(9), 1288-1299.
  [30] Dugal, Caroline, Bakhos, Gaëlle, Bélanger, Claude, & natachagodbout. (2018). CognitiveBehavioral Psychotherapy for Couples: An Insight into the Treatment of Couple Hardships and Struggles.
  [31] Durães, Ricardo Silva Santos, Khafif, Tatiana Cohab, Lotufo-Neto, Francisco, & Serafim, Antonio de Pádua. (2020). Effectiveness of Cognitive Behavioral Couple Therapy on Reducing Depression and Anxiety Symptoms and Increasing Dyadic Adjustment and Marital Social Skills: An Exploratory Study. The Family Journal, 28(4), 344-355
  [32] EbadiRad SM, Kariminejad K. (2017). bThe effectiveness of Gottman's cognitive systemic couple therapy on marital commitment of Mashhad'couples. Fam Pathol Couns Enrich J, 3(1), 75-92.
  [33] Epstein, Norman B, & Zheng, Le. (2017). Cognitive-behavioral couple therapy. Current Opinion in Psychology, 13, 142-147
  [34] Fatemi, M., Karbalaee Mohammad Meigouni A, Kakavand A (2017). The effect of imago therapy on marital intimacy among couples. Knowledge & Research in Applied Psychology. 2017;17(1):51-9
  [35] Fiese, Barbara, H., Celano, Marianne, Ed., Deater-Deckard, Kirby, Ed., Jouriles, Ernest N., & Whisman, Mark, A. (2019). APA handbook of contemporary family psychology: Family therapy and training, Vol. 3: American Psychological Association.
  [36] Fischer, Daniel J, & Fink, Brandi C. (2014). Clinical processes in behavioral couples therapy. Psychotherapy, 51(1), 11.
  [37] Fye, Marissa A, & Mims, Grace A. (2019). Preventing infidelity: A theory of protective factors. The Family Journal, 27(1), 22-30.
  [38] Gurman, A, S., Lebow, J,L., Snyder, D,K.(2015). Clinical Handbook of Couple Therapy Guilford Press.
  [39] Gurman, A. S., & Fraenkel, P. (2022). The history of couple therapy: A millennial review. Family Process, 61(1), 10-28.
  [40] Halford, W. K., & Snyder, D. K. (2012). Universal processes and common factors in couple therapy and relationship education: Guest editors: W. Kim Halford and Douglas K. Snyder. Behavior Therapy, 43(1), 1-12.
  [41] Johnson, S. M., & Greenberg, L. S. (2021). The practice of emotionally focused couple therapy: Creating connection (3rd ed.). Routledge.
  [42] Mashak, roya, Naderi, Farah, & chinaveh, mahbobeh. (2021). The Comparison Of Effectiveness Of Religion Based On Cognative Behavior And Positive Therapy On Self Compassion, Perception Of Suffering Of Infertile Women. Journal of Nursing Education, 9(4), 37-48.
  [43] Mohammadi M, Zahrakar K, Jahangiri J, Davarniya R, Shakarami M, Morshedi M. (2017). Assessing the efficiency of educational intervention based on Gottman's model on marital intimacy of women. J Health, 8(1), 74-84.
  [44] Mousavi, marzieh, mohammad khani, p., Kaviani, h., & Delavar, a. (2016). The basics of Family and Couple therapy. JOURNAL OF FAMILY RESEARCH, 2(5), -.
  [45] Nazari R, Karbalaee Mohammad Meigouni A. (2017). Structural model of perfectionism, psychological well-being and marital adjustment. Journal of Applied Psychology, 11(43), 411- 32
  [46] Rajaei, A., Daneshpour, M., & Robertson, J. (2019). The effectiveness of couples therapy based on the Gottman method among Iranian couples with conflicts: A quasi-experimental study. Journal of Couple & Relationship Therapy, 18(3), 223-240.‏
  [47] Sahraeian, Maryam, Lotfi, Razieh, Qorbani, Mostafa, Faramarzi, Mahbobeh, Dinpajooh, Fatemeh, & Ramezani Tehrani, Fahimeh. (2019). The effect of Cognitive Behavioral Therapy on sexual function in infertile women: A randomized controlled clinical trial. Journal of sex & marital therapy, 45(7), 574-584.
  [48] Smith, T. W., & Johnson, B. D. (2021). Social relationships and health: A flashpoint for health policy. Journal of Health and Social Behavior, 62(1), 1-14.
•   کلمات کلیدی به فارسی : زوج درمانی، صمیمیت زناشویی، رویکرد گاتمن، رویکرد درمان شناختی- رفتاری، مرور سیستماتیک
•   چکیده مقاله به انگلیسی : The purpose of this research is to conduct a systematic review with the aim of investigating the effectiveness of couple therapy on marital intimacy. were searched. Among the 50 articles published in the last 10 years, 20 more relevant articles were selected and analyzed. The results of the review of studies showed that Gutman couple therapy and cognitive and behavioral couple therapy are effective in increasing marital intimacy. By focusing on concepts such as the "house of stable relationships" and identifying the "four horsemen of evil" (criticism, contempt, defensiveness, and non-responsiveness), this approach helps couples identify destructive communication patterns and learn effective communication skills. Also, this approach helps to improve the emotional, psychological and sexual intimacy of couples by teaching skills such as conflict management, creating positive emotions and increasing constructive interactions. The findings of this systematic review show that Gutman couple therapy and cognitive-behavioral therapy can be used as an effective intervention to improve marital intimacy. These approaches, focusing on rebuilding the friendly relations of couples and teaching conflict management, can lead to an increase in satisfaction with life together and a decrease in the desire to separate
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Couple Therapy, Marital Intimacy, Gutman Approach, Cognitive-Behavioral Therapy Approach, Systematic Review.
•  صفحات : 90-105
•   دانلود فایل ( 673.01 KB )