بررسی آسیب‌پذیری روانی با توجه به تاثیر آن بر تصویر بدنی افراد دارای اضافه وزن: یک مطالعه مروری روایتی

•   آرشیو : نسخه زمستان 1403
•   کد پذیرش : 12185
•   موضوع : روانشناسی بالینی
• نویسنده/گان : | فاطمه قربانی، بهاره حیدری نژاد
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : اغلب افراد اضافه وزن را یک مشکل شکمی دانسته در حالیکه یکی از وجوه آن ذهنی بوده و در بسیاری از مشکلات بهداشت روانی و آسیب‌پذیری های روان‌شناختی سهیم می باشد. همچنین اضافه وزن زمینه¬ساز نارضایتی از بدن گشته و ارزیابی تصویر ذهنی شخص را مختل می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی آسیب¬پذیری روانی با توجه به تاثیر آن بر تصویر بدنی افراد دارای اضافه وزن می‌باشد. روش پژوهش این مطالعه توصیفی از نوع مروری روایتی است. به منظور جستجوی مقالات از کلید واژه¬ها در پایگاه اطلاعاتی بین المللی PupMed و Research Gate و ملی سیویلیکا، جهاد دانشگاهی استخراج شدند. یافته¬ها نشان داد تبلیغات هر روزه و شدید ایده‌آل‌¬های زیبایی در شبکه‌‌های اجتماعی مجازی، با منفی‌تر شدن تصویر بدنی عموم افراد، و به خصوص دختران و زنان جوان دارای اضافه وزن، همراه بوده است. این روند به گونه‌¬ای پیش رفته که امروزه اختلالات روانپزشکی همچون تصویر بدنی نامطلوب، اختلالات خوردن، اضطراب اجتماعی و افسردگی در نسل جوان افزایش قابل‌توجهی یافته است. از طرفی رژیم‌های افراطی و غیراستاندارد و عمل‌های جراحی زیبایی خطرناک و پر ریسک، شیوع بالایی پیدا کرده است. با توجه به نقش مهم مداخلات روان‌شناختی در بروز چاقی، به نظر می رسد استفاده از راهکارهای روان‌شناختی متنوع به تنهایی یا به صورت ترکیبی، احتمال موفقیت بیشتری را در کاهش وزن افراد دارای اضافه وزن و چاقی ارائه می دهد. نتایج این پژوهش به دست اندرکاران سلامت کمک می‌کند تا زمینه‌های ارتقاء سلامت زنان دارای اضافه وزن فراهم گردد.
•   لیست منابع : [1] ابراهیمی، پری ناز. (1403). مطالعه تصویر بدنی در کاربران شبکه های اجتماعی: مروری نظامند. بیستمین کنفرانس بین المللی پژوهش در روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی.
  [2] احمدی، مهرداد و مولانا، یاسمین. (1400). تأثیر اینستاگرام بر سبک زندگی: تصویر بدن، اختلال در تغذیه و مد (مورد مطالعه: زنان 20 تا 70 سال ساکن تبریز. پژوهش‌های ارتباطی، 28 (107): 161-185. Doi: 10.22082/cr.2021.526506.2160
  [3] احمدیان، فاطمه، حقایق، سید عباس. (۱۳۹۹). مدل رابطه‌ای نارضایتی جنسی و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به چاقی با توجه به نقش واسطه‌ای صمیمیت زناشویی. مجله علمي پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي شهید صدوقی يزد، ۲۸ (۱) :۲۳۰۲-۲۳۱۴. Doi: 10.18502/ssu.v28i1.3133
  [4] اسدي رجانی، مائده، کچوئی، محسن، احمدبیگی، زهرا و وحیدی، الهه. (1400). رابطه ناگویی خلقی با رفتارهاي خوردن ناسالم در دانشجویان دختر دانشگاه‌هاي شهر تهران در سال 1398. یک مطالعه توصیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 20 (8): 904- 891. Doi: 10.52547/jrums.20.8.891
  [5] اسماعیلی، سارا. (1401). تعیین نقش انواع خشونت خانگی در اختلال خوردن با نقش واسطه‌ای ناگویی هیجانی در زنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه زنجان.
  [6] انجمن روانپزشکی امریکا. (2019). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی. (ویراست پنجم). ترجمه یحیی سید محمدی. (1401). چاپ سوم. تهران: نشر روان.
  [7] ایمانی، مهدی، شرفی زادگان، میلاد، منیری، ریحانه و ابراهیمی، فرزانه. (1398). بررسی روابط خانوادگی، خودکنترلی و ناگویی خلقی به‌عنوان عوامل پیش‌بینی‌کننده اختلال بی‌اشتهایی روانی. فصلنامه علمی پژوهش‌های مشاوره، 18 (72): 95-113.‎ Doi: 10.29252/jcr.18.72.95
  [8] ترابی زنوز، سحر، محمودعلیلو، مجید، پاک، راضیه. (1399). بررسی رابطه آسیب‌پذیری روانی- بدنی با اضطراب موقعیتی- خصیصه ای در شرایط پاندمی ویروس کرونا. پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 10 (1): 33-46. Doi: 10.22108/CBS.2021.126358.1473
  [9] حسین زاده، علی اصغر، هومن، حیدرعلی، صالحی، مهدیه و کوشکی، شیرین. (1391). پیوند مادری و آسیب‌پذیری مرتبط با خوردن: نقش واسطه ای باور های اختلال خوردن و ناگویی خلقی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 9 (34): 129-142.
  [10] حیدری نیا، محمد و میرنصوری، رحیم. (1397). مقایسه تمرینات فلکسوری و تحریک الکتریکی TENS بر انعطاف‌پذیری عضلات تنه ورزشکاران زیر 30 سال مبتلا به آسیب‌های ناحیه کمر. همایش ملی تحقیقات نوین در علوم ورزشی، اصفهان.
  [11] حیدریان کیمیا، و قربان زاده مجتبی. (1401). مقایسه فرسودگی تحصیلی، حساسیت به اضطراب و آسیب‌پذیری روانی در دانش آموزان با والد مطلقه و عادی. دو فصلنامه مطالعات روان‌شناختی نوجوان و جوان، 3(3): 181-170. Doi: 10.61838/kman.jayps.3.3.14
  [12] خجیر، یوسف. (1400). رابطه بین استفاده از اینستاگرام و مدیریت بدن زنان شهر تهران. فصلنامه رهپویۀ ارتباطات و فرهنگ، 1 (1): 23-37. Doi: 10.22034/rcc.2021.248923
  [13] خداپناه، مژده، سهرابی، فرامرز، احدی، حسن، تقی‌لو، صادق. (1397). مدل ساختاری سیستم مغزی رفتاری، تکانش گری، ناگویی هیجانی و تنظیم شناختی هیجان با رفتار خوردن. فصلنامه علمی پژوهشی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، (3): 265- 251. Doi: 10.30699/acadpub.ijhehp.6.3.251
  [14] رستمی، رضا، بشارت، محمدعلی، کریمی، معصومه، فراهانی، حجت اله. (1395). اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه در تغییر عملکرد قشر مغز در زنان مبتلا به اضافه وزن. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 7 (3): 145-127. Doi: 10.22059/JAPR.2016.60971
  [15] رنجبری، توحید، کریمی، جواد، محمدی، ابوالفضل، نوروزی، محمدرضا. (۱۳۹۶). ارزیابی مدل آسیب‌پذیری سه گانه در پیش بینی اختلالات هیجانی. مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران، ۲۳ (۴) :۴۰۸-۴۲۳. Doi: 10.29252/nirp.ijpcp.23.4.408
  [16] سادوک، ویرجینیا آلکوت، سادوک، بنجامین. (2015). خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی، ترجمه فرزین رضاعی (1400). چاپ دوازدهم. تهران: ارجمند
  [17] سیدصالحی، سیده فاطمه و دشت بزرگی، زهرا. (۱۳۹۷). رابطه ویژگی‌های شخصیتی، نگرانی از تصویر بدنی و ناگویی خلقی با اختلال خوردن دانشجویان پرستاری. پژوهش پرستاری ایران، ۱۳ (۴) :۱-۸.
  [18] علوی، سعید. (1399). رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با ترس از تصویر بدنی و حمایت اجتماعی ادراک شده، رویش روانشناسی، 9 (5): 63-70.
  [19] قربانی، فاطمه. (1402). رابطه ويژگي‌های شخصيتي هگزاكو و خوردن هيجاني با آسيب‌پذيری روان‌شناختي در زنان دارای اضافه وزن. پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد روانشناسی شخصیت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات (تهران).
  [20] محمدزاده، اصغر، بشلیده، کیومرث، حمید، نجمه، ارشدی، نسرین. (1398). اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای بر نظم‌جویی شناختی هیجان در زنان مبتلا به اضافه وزن و اضافه وزن. فصلنامه علمی - پژوهشی روش ها و مدل های روانشناختی، 10 (37): 25-44.
  [21] محمودی حمیدی، شیوا، مهری نژاد، سید الوالقاسم، معاضدیان، آمنه. (1402). بررسی رابطه تعارض های دوپاره خود و خوردن هیجانی با میانجیگری شفقت به خود در زنان دچار اضافه وزن. روان پرستاری، 11 (3): 58-69. Doi: 10.22034/IJPN.11.3.6
  [22] مردای، اسرا. (1400). نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در نارضایتی از تصویر بدنی دختران نوجوان با توجه به نقش واسطه ای مقایسه اجتماعی، دومین کنفرانس بین المللی حقوق، روانشناسی، علوم تربیتی و رفتاری.
  [23] Akbar, M., Nasir, F., Aslam, M., & Qasim, I. (2022). Effect of Family Pressure, Peer Pressure, and Media Pressure on Body Image Dissatisfaction among Women. Journal of Business and Social Review in Emerging Economies, 8(2): 325-330. https://doi.org/10.26710/jbsee.v8i2.2249
  [24] Appelhans, B.M., Whited, M.C., Schneider, K.L., Oleski, J., & Pagoto, S.L. (2011). Response style and vulnerability to anger-induced eating in obese adults. Eating behaviors, 12(1): 9-14. doi:10.1016/j.eatbeh.2010.08.009
  [25] Batchelder, H.R. (2016). Interpersonal Violence and Rural Adolescents' Body Image Perceptions, Eating Disordered Behaviors, and Body Mass Indices. (Doctoral dissertation, Appalachian State University).
  [26] Brown, Z., & Tiggemann, M. (2016). Attractive celebrity and peer images on Instagram: Effect on women's mood and body image. Body image, 19, 37-43. doi: 10.1016/j.bodyim.2016.08.007.
  [27] Bull, F.C., Al-Ansari, S.S., Biddle, S., Borodulin, K., Buman, M.P., & et al. (2020). World Health Organization 2020 guidelines on physical activity and sedentary behavior British Journal of Sports Medicine, 54 (24):1451-1462. doi: 10.1136/bjsports-2020-102955.
  [28] Chatzopoulou, E. Filieri, R. & Dogruyol, S.A. (2020). Instagram and body image: Motivation to conform to the “Instabod” and consequences on young male wellbeing. Journal of Consumer Affairs, 54(4): 1270-1297. https://doi.org/10.1111/joca.12329
  [29] Cohen, R., Newton-John, T., & Slater, A. (2018). ‘Selfie’-objectification: The role of selfies in self-objectification and disordered eating in young women. Computers in Human Behavior, 79: 68-74. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.10.027
  [30] De Araujo, C., Fitz, R.C., Nogara, D.A., Schestatsky, P., & Gerchman, F. (2018). Effect of transcranial direct current stimulation associated with hypocaloric diet on weight loss and metabolic profile in overweight or obesity: study protocol for a double-blind, randomized controlled clinical trial. Trials, 19(1)., 386. https://doi.org/10.1002/oby.23565
  [31] Fioravanti G, Bocci Benucci S, Ceragioli G, & Casale S. How the exposure to beauty ideals Fioravanti, G., Bocci Benucci, S., Ceragioli, G., & Casale, S. (2022). How the exposure to beauty ideals on social networking sites influences body image: A systematic review of experimental studies. Adolescent research review, 7(3): 419-458. ‏
  [32] Gianaros, P.J, & Jennings, J.R. (2018). Host in the machine: A neurobiological perspective on psychological stress and cardiovascular disease. American Psychologist, 73(8): 10-31. doi: 10.1037/amp0000232.
  [33] Grogan, S. (2021). Body image: Understanding body dissatisfaction in men, women and children. Routledge.
  [34] Harper, C., Maher, J., Grunseit, A., Seimon, R.V., & Sainsbury, A. (2018). Experiences of using very low energy diets for weight loss by people with overweight or obesity: a review of qualitative research. Obesity reviews, 19(10); 1412-1423.
  [35] Hummel, A. C., & Smith, A. R. (2014). Ask and you shall receive: Desire and receipt of feedback via Facebook predicts disordered eating concerns. International Journal of Eating Disorders, 48 (4): 436–442. doi: 10.1002/eat.22336.
  [36] Irvine, K.R., McCarty, K., McKenzie, K.J., Pollet, T.V., Cornelissen, K.K., Toveé, M.J., et al. (2019). Distorted body image influences body schema in individuals with negative bodily attitudes. Neuropsychologia, 122, 38-50. doi: 10.1016/j.neuropsychologia.2018.11.015.
  [37] Kristensen, N.B., & Pedersen, O. (2015). Targeting Body Weight Regulation with Probiotics: A Review of Randomized Trials in Obese and Overweight People Free of Co-morbidities. Journal of Nutrition & Food Sciences, 5(6), 1. DOI:10.4172/2155-9600.1000422
  [38] Lacroix, E., Atkinson, M.J., Garbett, K.M., & Diedrichs, P.C. (2022). One size does not fit all: Trajectories of body image development and their predictors in early adolescence. Development and Psychopathology, 34(1): 285-294. doi: 10.1017/S0954579420000917.
  [39] Larocque, C. (2015). Drop Out in Obesity Treatment: Are Overweight People More Sensitive to the Quality of Alliance?. Canadian Journal of Diabetes, 39; S61. doi: 10.1111/jhn.12270.
  [40] Lenzo, V., Barberis, N., Cannavò, M., Filastro, A., Verrastro, V., & Quattropani, M. C. (2020). The relationship between alexithymia, defense mechanisms, eating disorders, anxiety and depression. Rivista di Psichiatria, 55(1); 24-30. doi: 10.1708/3301.32715.
  [41] Leonidou, C., Panayiotou, G., Bati, A., & Karekla, M. (2019). Coping with psychosomatic symptoms: The buffering role of psychological flexibility and impact on quality of life. Journal of health psychology, 24(2); 175-187. doi: 10.1177/1359105316666657.
  [42] Lewer, M., Bauer, A., Hartmann, A. S., & Vocks, S. (2017). Different facets of body image disturbance in binge eating disorder: a review. Nutrients, 9(12): 1294. doi: 10.3390/nu9121294.
  [43] Luhar S, Timæus IM, Jomes R, Cunningham S, Patel SA, Kinra S, et al. Forecasting the prevalence of overweight and obesity in India to 2040. PLOS ONE, 2020; 15 (2):e0229438. doi: 10.1371/journal.pone.0229438.
  [44] Madadi J, & Chinave M. (2020). The effectiveness of group therapy based on cognitive-behavioral approach on eating attitude and mental health of overweath People. Iranian Journal of Rehabilitation Research, 6 (3): 103-8.
  [45] Marambe, C. (2016). Regulation of toddler temperament. A Married Mother’s Responses to Toddler’s temperament during interaction. International Journal of Research in Social Sciences, 6(5), 104-119.
  [46] Meier, E. P., & Gray, G. (2014). Facebook Photo Activity Associated with Body Image Disturbance in Adolescent Girls. Journal of Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17 (4): 199-206. doi: 10.1089/cyber.2013.0305
  [47] Mitchell, R.J., Lord, S.R., Harvey, L.A., & Close, J.C. (2014). Associations between obesity and overweight and fall risk, health status and quality of life in older people. Australian and New Zealand journal of public health, 38(1); 13-18. doi: 10.1111/1753-6405.12152.
  [48] Morie, K. P., & Ridout, N. (2018). Alexithymia and Maladaptive Regulatory Behaviors in Substance Use Disorders and Eating Disorders. Clinical Issues and Somatic and Psychiatric Pathology, 158 – 173. https://doi.org/10.1017/9781108241595.012
  [49] Pringle, A., Harmer, C.J., & Cooper, M.J. (2010). Investigating vulnerability to eating disorders: biases in emotional processing. Psychological Medicine, 40(4); 645-655. doi: 10.1017/S0033291709990778.
  [50] Puglia, D. R. (2017). Social media use and its impact on body image: the effects of body comparison tendency, motivation for social media use, and social media platform on body esteem in young women (Doctoral dissertation, The University of North Carolina at Chapel Hill.
  [51] Rijavec Klobucar N, & Simonic B. (2018). Risk factors for divorce in Slovenia: A qualitative study of divorced person’s Experience. Journal of Family Students, 24(3): 291-306. DOI:10.1080/13229400.2016.1176592
  [52] Rodgers, R. F. & Melioli, T. (2016). The relationship between body image concerns, eating disorders and internet use, part I: A review of empirical support. Adolescent Research Review, 1. 95-119.
  [53] Saiphoo, A., & Vahedi, Z. (2019). A meta-analytic review of the relationship between social media use and body image disturbance. Computers in Human Behavior, 101(1). DOI:10.1016/j.chb.2019.07.028
  [54] Sanchez-Ruiz, P., Maldonado-Bautista, I., & Ru Therford, M. (2018). Business stressors, family-business identity, and divorce in family business: A Vulnerability-stress-adaptation (VSA) model. Journal of Family Business Strategy, 9(3), 167-179.
  [55] Sharifi, SM., Omidi, A., Marzban, B. (2016). The Impact of Instagram Use on Body Image Concerns among Iranian University Female Students: A Phenomenological Approach. International Journal of Academic Research in Psychology. 3(1), 26-36. DOI:10.46886/IJARP/v3-i1/2280
  [56] Silva, D. Ferriani, L. & Viana, M. C. (2019). Depression, anthropometric parameters, and body image in adults: a systematic review. Revista da Associação Médica Brasileira, 65. 731-738. doi: 10.1590/1806-9282.65.5.731.
  [57] Smith, D., Leonis, T., Anandavalli, S. (2021) Belonging and loneliness in cyberspace: impacts of social media on adolescents’ well-being. Australian Journal of Psychology, 73 (1): 12-23. DOI:10.1080/00049530.2021.1898914
  [58] Soenen, S., & Chapman, I.M. (2013). Body weight, anorexia, and undernutrition in older people. Journal of the American Medical Directors Association, 14(9); 642-648. doi: 10.1016/j.jamda.2013.02.004.
  [59] Spreckelsen, P. V. Glashouwer, K. A. Bennik, E. C. Wessel, I. & de Jong, P. J. (2018). Negative body image: Relationships with heightened disgust propensity, disgust sensitivity, and self-directed disgust. PloS one, 13(6): e0198532. doi: 10.1371/journal.pone.0198532.
  [60] Stice, E., & Burger, K. (2019). Neural vulnerability factors for obesity. Clinical psychology review, 68; 38-53. doi: 10.1016/j.cpr.2018.12.002.
  [61] Tiggemann, M. (2011). Sociocultural perspectives on human appearance and body image.
  [62] Tiggemann, M., & Velissaris, V. G. (2020). The effect of viewing challenging “reality check” Instagram comments on women's body image. Body Image, 33, 257-263. doi: 10.1016/j.bodyim.2020.04.004.
  [63] Tiggemann, M., Hayden, S., Brown, Z., & Veldhuis, J. (2018). The effect of Instagram "likes" on women's social comparison and body dissatisfaction. Body Image, 26: 90-97. doi: 10.1016/j.bodyim.2018.07.002.
  [64] Vural, H. (2019). The Relationship of Personality Traits with English Speaking Anxiety. Research in Educational Policy and Management, 1 (1); 55-74. https://doi.org/10.46303/repam.01.01.5
  [65] Webb, V.L., & Wadden, T.A. (2017). Intensive lifestyle intervention for obesity: principles, practices, and results. Gastroenterology, 153(2), 1752-1764. doi: 10.1053/j.gastro.2017.01.045.
  [66] Yamamotova, A., Bulant, J., Bocek, V., & Papezova, H. (2017). Dissatisfaction with own body makes patients with eating disorders more sensitive to pain. J Pain Res, 10: 1667-1675. doi: 10.2147/JPR.S133425.
•   کلمات کلیدی به فارسی : آسیب‌پذیری روانی، تصویر بدن، اضافه وزن.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : Most people consider overweight to be an abdominal problem, while one of its aspects is mental and contributes to many mental health problems and psychological vulnerabilities. Also, overweight causes body dissatisfaction and disrupts the assessment of a person's mental image. The aim of the present study is to investigate psychological vulnerability with regard to its effect on the body image of overweight people. The research method of this study is a descriptive narrative review. In order to search for articles, keywords were extracted from the international databases PupMed and Research Gate and the national Civica, and SID. The findings showed that the daily and intense advertising of beauty ideals in virtual social networks has been accompanied by a more negative body image of the general public, especially overweight girls and young women. This trend has progressed in such a way that today, psychiatric disorders such as undesirable body image, eating disorders, social anxiety, and depression have increased significantly in the younger generation. On the other hand, extreme and non-standard diets and dangerous and risky cosmetic surgeries have become highly prevalent. Considering the important role of psychological interventions in the occurrence of obesity, it seems that the use of various psychological strategies alone or in combination offers a greater chance of success in losing weight in overweight and obese people. The results of this study help health professionals to provide the basis for improving the health of overweight women.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Psychological vulnerability, body image, overweight
•  صفحات : 71-84
•   دانلود فایل ( 403.18 KB )