بررسی تأثیر مداخلات مبتنی بر روان‌شناسی مثبت نگر بر افزایش رفتارهای خودمراقبتی در نوجوانان

•   آرشیو : نسخه تابستان 1404 - جلد اول
•   کد پذیرش : 14143
•   موضوع : سایر شاخه های روانشناسی
• نویسنده/گان : | فاطمه ذکاوتی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مداخلات مبتنی بر روان‌شناسی مثبت‌نگر بر افزایش رفتارهای خودمراقبتی در نوجوانان بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌‌آزمون- پس‌‌آزمون همراه با گروه آزمایش و کنترل انجام شد. جامعه ‌‌آماری پژوهش‌‌ حاضر شامل‌‌ نوجوانان مراجعه کننده به یک کلینیک رواندرمانی شهر مشهد تشکیل می‌دهند. روش ‌‌نمونه‌‌گیری در پژوهش حاضر به‌صورت نمونه‌‌گیری در دسترس که 30 نوجوان به‌عنوان گروه آزمایش ‌‌و 30 نوجوان به‌عنوان گروه کنترل انتخاب و گروه آزمایش‌‌ در معرض آموزش مهارت‌‌های مثبت اندیشی قرار گرفت. ابزارهای مورد استفاده پژوهش حاضر پرسشنامه خودمراقبتی بود. هر یک از گروه‌ها دو بار مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. اندازه‌گیری اول با اجرای یک پیش‌آزمون و اندازه‌‌گیری دوم با اجرای یک پس‌آزمون انجام گرفت. گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل (آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی) طی 10 جلسه 1 ساعته قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله‌‌ای دریافت نکرد. داده‏ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزمون ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻮوارﻳﺎﻧﺲ ﻣﻮرد تجزیه‌وتحلیل ﻗﺮار گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس برای تأثیر آموزش درمان مبتنی بر مثبت اندیشی بر رفتارهای خودمراقبتی نوجوانان در گروه‎ها در مرحله پس‌آزمون و پس از کنترل اثر پیش‌آزمون نشان داد که تفاوت دو گروه در پس‌آزمون معنادار است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تأثیر آموزش مهارت‌‌های مثبت اندیشی بر افزایش رفتارهای خودمراقبتی درنوجوانان درآستانه هویتیابی و قبول نقشه‌ای مختلف مؤثر است.
•   لیست منابع : [1] برخوری، حمید، رفاهی، ژاله؛ فرح بخش، کیومرث. (1388). اثربخشی آموزش مهارت‎های مثبت اندیشی به شیوه‎ی گروهی بر انگیزه پیشرفت، عزت نفس و شادکامی دانش آموزان پسر پایه‎ی اول، فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال دوم، شماره پنجم، صص 131-144.
  [2] پیوسته¬نگر، مهرانگیز؛ حیدری عبدی، احمد.(1387). مقایسه رابطه راهبردهای تنظیم شناختی عاطفی با علائم افسردگی در نوجوانان مراجعه کننده به مراکز درمانی و دیگر نوجوانان، فصلنامه روان¬شناسی کاربردی، 2(2): 549-563.
  [3] جوربنیان، افسانه. (1394). الگوی تعاملی کمال‌گرایی و افکار تکرار شونده منفی در پیش‌بینی شدت علائم اختلالات هیجانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، رشته روانشناسی عمومی، استاد راهنما: دکتر رضا عبدی.
  [4] حسنی، جعفر؛ پرویز، آزادفلاح؛ رسول‌زاده طباطبایی، سید کاظم؛ عشایری، حسن. (1387). بررسي راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان بر اساس ابعاد روان نژندي گرايي و برون‌گرایی، تازه‎های علوم شناختی، دوره 10، شماره 4، ص 1-13.
  [5] شیرمحمدی، فرهاد؛ کاکاوند، علی رضا و شمس اسفندآباد، حسن.(1395). ارتباط کمال گرایی و اخلال اضطراب فراگیر با میانجگی¬گری تفکر ارتجاعی، فصلنامه روان¬شناسی کاربردی، 1(37): 107-123.
  [6] صفاری نیا، مجید؛ میرمهدی، سیدرضا. (1396). معنویت درمانی و رویکرد روانشناسی مثبت نگر، انتشارات آوای نور.
  [7] عیسی زادگان، علی. جنابادی، حسین. سعادتمند، سعید (1390). رابطه بین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، خلاقیت هیجانی، عملکرد تحصیلی با بهداشت روانی در دانشجویان. مطالعات روانشناسي تربيتي, دوره 7, شماره 12; از صفحه 71 تا صفحه 92.
  [8] غیاثی، سیده الهه؛ سادات طباطبایی، تکتم؛ نصری، مریم. (1395). اثر آموزش مثبت اندیشی بر تنظیم هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان دانشگاه بیرجند، مجله علمی پژوهان، دوره 14، شماره 4، ص 37-27.
  [9] قاسم‌زاده نساجی، سوگند. پیوسته گر، مهرانگیز. حسینیان، سیمین. موتابی، فرشته. بنی‌هاشم، سارا. (1389). اثربخشی مداخله شناختی – رفتاری بر پاسخ‎های مقابله‎ای و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. مجله علوم رفتاری، دوره 4، شماره 1، 35-43
  [10] قائدی، فهیمه؛ شبانکاره، الهام و مقدم برزگر، مجید. (1395). تمایزیافتگی و تفکر ارجاعی: نقش واسطه‎ای درماندگی آموخته شده، دو فصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، 5(1)، 49-33.
  [11] کوئیلیام، سوزان. (2003). مثبت اندیشی و مثبت‌گرایی کاربردی، ترجمه براتی سده و صادقی، 1390، تهران: نشر جوانه رشد.
  [12] مارتین سلیگمن، کارن رایویچ، لیزا کاکس، فروزنده داورپناه (مترجم) (1394). کودک خوش بین، نشر رشد.
  [13] وجدانی، سیمین؛ گلزاری، محمود و برجعلی، احمد. (1393). اثربخشی روان درمانی مثبت‌گرا بر افسردگی و رضایت زناشویی زنان افسرده، فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی کاربردی، دورۀ هشتم، شماره 30، ص 7-22.
  [14] هاشم زاده بیدهندی، فائزه. (1395). رابطه کمال‌گرایی و پریشان روان‌شناختی با میانجی‌گری افکار تکرار شونده منفی در دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد.
  
  [15] Zhou, W., & McLellan, R. (2023). The effectiveness of taught and self-help mindfulness-based interventions on Chinese adolescents’ well-being: A mixed-method study. Applied Psychology: Health and Well-Being, 15(2), 321–340. https://doi.org/10.1111/aphw.12517
  [16] Cilar, L., Zager Kocjan, G., & Avsec, A. (2022). Efficacy of a school-based mental health intervention based on mindfulness and character strengths use among adolescents. Journal of Happiness Studies, 23(7), 3291–3310. https://doi.org/10.1007/s10902-022-00611-5
  [17] Torres-Soto, N. Y., Corral-Verdugo, V., & Corral-Frías, N. S. (2022). The relationship between self-care, positive family environment, and human wellbeing. Wellbeing, Space and Society, 3, 100076. https://doi.org/10.1016/j.wss.2022.100076
  [18] Disabato, D. J., Aurora, P., Sidney, P. G., Taber, J. M., Thompson, C. A., & Coifman, K. G. (2022). Self-care behaviors and affect during the early stages of the COVID-19 pandemic. Health Psychology, 41(11),833–842. https://doi.org/10.1037/hea0001239
  [19] Gómez-Borges, A., Peláez Zuberbühler, M. J., Martínez, I. M., & Salanova, M. (2022). Self-care at work matters: How job and personal resources mediate between self-care and psychological well-being. Journal of Work and Organizational Psychology, 38(3), 231–239. https://doi.org/10.5093/jwop2022a15
  [20] Bridges, J., Flatley, M., & Meyer, J. (2013). Older people's and relatives' experiences in acute care settings: Systematic review and synthesis of qualitative studies. International Journal of Nursing Studies, 50(12),1685–1695. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2013.06.013
  [21] O’Rourke, K., Gonzalez, J., & Wu, Y. (2024). Self-care practices and symptoms of depression and anxiety in school psychology graduate students. Contemporary School Psychology. Advance online publication. https://doi.org/10.1007/s40688-024-00498-4
  [22] Loseby, P., Schache, K., Cavadino, A., Young, S., Hofman, P. L., & Serlachius, A. (2021). The role of protective psychological factors, self-care behaviors, and HbA1c in young adults with type 1 diabetes. Pediatric Diabetes, 23(2), 196–205. https://doi.org/10.1111/pedi.13252
  [23] Acton, G. J., & Malathum, P. (2000). Basic need status and health-promoting self-care behavior in adults. Western Journal of Nursing Research, 22(7), 796–811. https://doi.org/10.1177/01939450022044764
  [24] Santana, M. C., & Fouad, N. A. (2017). Development and validation of a Self-Care Behavior Inventory. Training and Education in Professional Psychology, 11(3), 140–145. https://doi.org/10.1037/tep0000154
  [25] Artinian, N. T., Magnan, M., Sloan, M., & Lange, M. P. (2002). Self-care behaviors among patients with heart failure. Heart & Lung, 31(3), 161–172. https://doi.org/10.1067/mhl.2002.123672
•   کلمات کلیدی به فارسی : ‌‌درمان‌‌مبتنی ‌‌بر مثبت‌‌اندیشی، رفتارهای خود مراقبتی، نوجوانان.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : The aim of the present study was to investigate the effect of positive psychology-based interventions on increasing self-care behaviors in adolescents. Method: This study was conducted using a quasi-experimental method with a pre-test-post-test design with experimental and control groups. The statistical population of the present study consisted of adolescents referring to a psychotherapy clinic in Mashhad. The sampling method in the present study was convenience sampling, in which 30 adolescents were selected as the experimental group and 30 adolescents as the control group, and the experimental group was exposed to positive thinking skills training. The instruments used in the present study were self-care questionnaires. Each group was measured twice. The first measurement was performed by administering a pre-test and the second measurement was performed by administering a post-test. The experimental group was exposed to the independent variable (positive thinking skills training) during 10 1-hour sessions, and the control group did not receive any intervention. The data were analyzed using the analysis of covariance test. Findings: The results of the analysis of covariance for the effect of positive thinking-based therapy training on adolescent self-care behaviors in the groups at the post-test stage and after controlling for the pre-test effect showed that the difference between the two groups at the post-test was significant. Conclusion: The results of the present study showed that the effect of positive thinking skills training on increasing self-care behaviors in adolescents on the threshold of finding identity and accepting different roles is effective.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Positive Thinking-Based Therapy, Self-Care Behaviors, Adolescents.
•  صفحات : 23-32
•   دانلود فایل ( 383.50 KB )